“Burdur, milletvekillerini seçti. Şimdi durup bakmak lazım. Aslında ne oldu?” diyerek başladığımız 14 Mayıs 2023 seçimi Burdur sonuçlarını yorumlama uğraşımızın, burduryenigun.com internet haber sitesi versiyonunda, ikinci bölümü CHP’ye, CHP’nin Burdur’daki seçim sonuçlarını değerlendirmeye ayırıyoruz. Gerek internet versiyonu için hazırladığımız seçim analizin ilk bölümünde gerek Yeni Gün gazetesi için hazırladığımız özel seçim dosyasında, CHP ile ilgili bilgilere de yer vermiş, CHP bahsinin başlı başına ayrı bir yazı konusu olduğunu da vurgulamıştık. Burdur’da Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) il genelindeki oy yükselişine şahit olduk. CHP’nin Burdur’da kaydettiği gelişme, Burdur’da siyaset tarihinde kayıtlara geçecektir. Çünkü; CHP’nin bu ivmesi önümüzdeki 2024 yerel seçimlerinde de ve sonrasındaki genel seçimlerde kendini hissettirebilir. <strong>CHP’nin Burdur’da genel seçim performansları</strong> 2023 seçim analiz yazılarımızdaki bilgilere de başvurarak, CHP’nin Burdur’daki oy sıçramasını daha yakın bir mercek altına almaya başlayalım. Son 20 yılda 250- 275 bin nüfusa sahip, 175 bin- 200 bin seçmeni olan, 11 seçim çevresi bulunan Burdur’da CHP, genel seçimlerde ikinci parti konumunda, bir vekilini Ankara’ya gönderen bir pozisyonda oldu, hep... 3 Kasım 2002 genel seçimi hariç (DYP ikinci, CHP üçüncü idi) Burdur’da CHP seçimi ikinci tamamlayan, bir vekil çıkaran parti oldu. Özellikle yerel seçimlerde yıllarca Burdur Belediyesi’ni kazanarak, (1984, 1989, 1994, 1999, 2014 ve 2019. Son 39 yılda yapılan 8 yerel seçimde Burdur Belediye Başkanlığı yarışının 6’sını CHP kazandı) bu perspektiften bakınca şehir merkezinde büyük bir ağırlığa, güce sahip olan CHP’nin aynı başarıyı genel seçimlerde gösterdiğini söylemek biraz güç. Yine de Burdur’daki CHP oy oranı her zaman ülke genelindeki %20, %25 oy oranıyla uyumlu olduğunu söylemek gerekir <strong>Burdur il geneline, sahaya yayılamayan CHP 30-45 bin oy, %20,25 parantezi</strong> Burdur’daki en büyük seçim çevresi olan şehir merkezindeki üstünlüğüne, Yeşilova dışında eşlik eden bir yer neredeyse olmuyordu! Özellikle de Burdur merkezden sonraki en büyük seçim bölgesi olan Bucak’ta, Bucak’tan sonra da Batı bölgesinin ağırlık merkezi olan en çok seçmenin bulunduğu üçüncü seçim çevresi Gölhisar’da oylarının azlığı, bu bölgelerdeki bariz AK Parti üstünlüğü, CHP’nin Burdur’daki en büyük handikabı oldu. Bir başka deyişle bir türlü il geneline geniş alana, kırsala yayılamayan CHP oyları, Burdur’da toplam 30- 40 bin oy bandında yüzde 20-25’ler arasındaydı. Belki de bu istikrarlı istatistiki çizgi de 7 Haziran 2015 genel seçimi istisna tutulabilir. 2011’deki 42 bin oy, 2015’te 46 bin’in üzerine çıkarak, CHP Burdur’da oy yüzdesini de %27’ye yükseltmişti. <strong>2023’teki CHP oyları nasıl arttı?</strong> Uzun yıllar sonra CHP’nin Burdur’daki o beklenen oy patlaması, ilk kez geçen hafta ki 14 Mayıs sandığına yansımış gibi gözüküyor. Geçtiğimiz 6 genel seçime göre, CHP’nin her anlamda Burdur’da en iyi performansı ortaya koyduğu seçim 2023 seçimi oldu. “Toplamda yurt dışı oylarıyla 57 bin’i de aşan oy, neredeyse 2018’deki 35 bin oy üzerine eklenen 20 bin oy, AK Parti ile makasın bu denli kapanması, adeta ikinci vekilliğin zorlanması, Burdur merkez birinciliği, Bucak’taki rüzgâr, batı bölgelerindeki artış, ilk kez böylesine il geneline yayılan, kırsal’ da da artışın olduğu bir tablo...” Bunların her biri CHP’nin Burdur’da artı hanesine yazılacak, yorumlanmaya değer gelişmeler... <strong>Burdur şehir merkezinde birinci parti CHP’ye, artan Bucak oyları, Batı bölgesi oyları ile kırsal oyları da eklendi</strong> Demek ki; CHP Burdur’da şehir merkezi, Yeşilova’nın yanı sıra özellikle Bucak örneğinde olduğu gibi oylarını artırdığı takdirde, Batı bölgesindeki oy artışları da, Bucak’taki gibi büyük bir sıçramaya dönüştüğünde, CHP Burdur’un her yerinden her kesiminden oy alma uğraşını, iddiasını sürdürdüğü takdirde, artık bir vekil skorunu korumaktan öte, ikinciyi de çıkarmaya çalışan, il genelinde de birinci parti olma potansiyeli olan bir hüviyete bürünebilir. Bu tür yazılarda daha çok rakamlar, verilerden yararlanarak, bir çıkarım da bulunmaya çalıştığımız için isimler geri planda kalıyor gibi gözükse de CHP ile ilgili bu özel bölümde isimlere, adaylara da değinmek gerek... Öncelikle diğer partilerin adaylarına göre, Burdur’da bu seçime en rahat giren parti CHP oldu. Bu rahatlık, sahada da hep hissedildi. Bir yanda Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı adaylığı, genel konjonktür (AK Parti’nin yıpranmışlığı, ekonomik sıkıntılar vb...) gibi avantajlara CHP, Burdur’da yerel anlamda da güçlü girdi. Özellikle de adaylar, liste tercihinde... <strong>CHP’de Burdur aday listesi</strong> Seçim öncesi Burdur’da CHP içinde ve siyaset kulislerinde en çok konuşulan konu, birinci sıra adayının kim olacağı? noktasında yoğunlaştı. 2015 seçimlerinin adayı (ön seçimle belirlenmişti) ve 2018’de yurt dışı oylarıyla da olsa yeniden seçilen Dr. Mehmet Göker, yeniden aday gösterilecek miydi? AK Parti’deki Bayram Özçelik beklentisi ya da belirsizliğine benzer bir durum, aslında CHP içinde de yaşanıyordu. İYİ Parti ile oy geçişkenliği, Burdur somut örnek... <strong>Stratejik oylar, emanet oylar geri mi döndü?</strong> CHP’deki listenin bir önemi de, ittifak ortağı İYİ Parti ile yaşanan oy geçişkenliği ile ilgiliydi... CHP seçmeni, Ege ve Akdeniz bölgesinde İYİ Parti’ye de oy veren bir tavır, destek sergiliyordu. Bu durumun belki de en net somut örneği, beş yıl önce Burdur’da yaşanmıştı. CHP seçmeni Burdur’da AK Parti’nin önünü kesmek, iki vekil çıkarmasını önlemek, bir oyunu daha da değerli kılmak adına, ‘stratejik oy’ diye tanımlanan bir tavrı ‘kitlesel bir şekilde’ ortaya koymuş, ‘emanet oylarıyla’ neredeyse İYİ Parti’yi vekilliğe taşırken, yurt dışı oyları eklenmese CHP, Burdur’dan vekil çıkaramıyor, 2 AK Parti, 1 İYİ Parti sonucu çıkıyordu. CHP’nin Burdur’da vekil kaybının eşiğinden dönmesi, hem de buna İYİ Parti’ye verilen emanet oyların neden olması, CHP seçmeninin hafızasında derin iz bıraktı. Eğer; CHP’de liste, aday sıralamaları, tabanda, CHP seçmeninde kabul görmezse, seçim her ne kadar genel seçim olsa da, “CHP’lilerin bazıları tepkilerini göstermek adına, nasıl olsa ittifak ortağı diye, bu kez de tepki için İYİ Parti’ye yönelirler miydi?” CHP açısından, 2023 seçim atmosferinde yerel anlamda en öne çıkan soru, bu kaygı oldu. Bu endişenin CHP’nin liste oluşumunda çok etkili olduğunu, değişim talebinin listeye yansımasından bile anlayabiliyoruz. Mevcut milletvekili Göker, Ankara’daki gücüne, Genel Merkez’e, Genel Başkan Kılıçdaroğlu’na yakınlığına rağmen, Burdur’da yeniden aday gösterildiği takdirde CHP’nın sıkıntı yaşayacağı, tepkilerin olabileceği, bunun da sandık sonuçlarına yansıyabileceği, en çok konuşulan konuların başında geliyordu. <strong>Meral Hanım’ın masaya devirmesi Burdur’da İYİ Parti’ye giden oylara set çekti</strong> Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanlığı adaylığını belirleme sürecinde İYİ Parti lideri Meral Akşener’in Kılıçdaroğlu’nun adaylığına karşı çıkması, takındığı tavır, hele 3 Mart günü o sert sözleriyle (üslup, zamanlama) masadan kalkması, 6 Mart’ta yeniden masaya dönmesi gibi genel siyasette yaşanan o yoğun süreç, Burdur’da CHP’nin 2018’de olduğu gibi İYİ Parti’ye oy kaptırma riskini en az seviyeye taşısa da CHP’nin yerel dinamikleri, Burdur’da yeni bir liste, yeni isimler seçeneği üzerine pozisyon aldı. <strong>Burdur listesinde yenilik, değişim talepleri</strong> Göker’in yeniden adaylığında, yeni bir heyecan oluşmayacağı, sadece CHP’nin mevcut oylarını alarak, ancak yeniden bir vekil çıkarabileceği, “oysa; böylesine hayati, kritik bir seçimde CHP’nin Burdur’da da oylarını yükseltmesi gerektiği, AK Parti karşısında CHP rüzgârı oluşturulabilmesi için, birinci sıraya yine bir ismin konması, ikinci sıraya da Bucak dengesini gözeten bir liste mimarisinin oluşturulması gerektiği” CHP çevrelerinde en çok kabul gören yaklaşım oldu. Üstelik; beş yıl boyunca Burdur’da il başkanlığı görevini yürüten, CHP’nin Burdur’daki genç yüzlerinden biri olan İzzet Akbulut da milletvekili aday adayı olmuş, yine önceki dönem başkanlarından Süleyman Erman’da yeniden vekillik yarışına talip olmuştu. Yani; Göker’e alternatif isimler de vardı. <strong>Genç adaylar; 1.sıra adayı İzzet Akbulut</strong> Ve; CHP Genel Merkezi, Kılıçdaroğlu da “Burdur’dan gelen güçlü değişim talebine” kayıtsız kalmayarak, il başkanı İzzet Akbulut’u 1. sıraya, milletvekili aday adaylığı sürecinde yıldızı parlamaya başlayan, ismi sıkça duyulmaya başlayan Bucak’tan Hülya Gümüş’ü 2. sıraya, yine iddialı aday adaylarından Süleyman Erman’ı da 3. sıraya yerleştirmişti. Bu bakımdan bir bütün bakıldığında en sorunsuz liste, CHP’nin gibi gözüküyordu. 5 yıl boyunca Burdur’da il başkanlığı görevini yürüten, CHP içinde dengeleri gözeten yaklaşımları, birleştirici yanı ile ön plana çıkan İzzet Akbulut, rotasyon tercihinde Göker sonrası öne çıkan isim oldu. İl başkanlığı döneminde CHP’nin il geneline yayılma çabalarına katkı koyan, başta ‘Bucak açılımı olmak üzere diğer ilçelerde, batıda ve kırsal kesimde oyları artırma çalışmalarına ağırlık veren’ Akbulut, sahadaki bu çalışmalarının karşılığını hem birinci sıra adayı gösterilerek hem de CHP’nin oylarını artmasını sağlayarak bir bakıma sandıkta almış oldu. <strong>Başkan Ercengiz’den Burdur hinterlandını büyütme adımları</strong> Burada bir notu daha eklemek lazım. CHP’nin sadece şehir merkeziyle sınırlı kalmayıp genişlemesi, hinterlandını büyümesi hedefini ortaya koyan isimlerden biri de Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz’dir. Ercengiz her ne kadar belediye başkanı olsa da, gücünü Burdur merkezdeki seçmenden alarak iki kez başkan seçilse de; gerek değişen yerel yönetim hizmetleri gerek CHP’yi Burdur’da büyütmek, il genelinde çekim merkezi haline getirebilmek adına kırsala ve ilçelere açılma çalışmalarına sadece seçim kampanyasında değil seçimden çok önceleri de sahaya katkı sağladı. Ercengiz’in başta; Bucak ilçesi olmak üzere diğer ilçe merkezleri ve köylere yaptığı ziyaretler, temaslar, CHP’nin Burdur’daki genişleme hedefini sahada diri tutan, canlı kılan gelişmeler oldu. <strong>KÜRŞAT TUNCEL</strong>