Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ), Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyelerinden Dr. Seyit Yüzüak’ın yürütücülüğünde Avrupa Birliği Komisyonu’nun en yüksek bütçeli proje çağrılarını içeren Avrupa Horizon (Ufuk) programı kapsamında “INNOECOFOOD” adlı projeyle toplamda 10 ayrı ülkeyi kapsayan tarihinin en geniş uluslararası paydaşlı ve en büyük bütçeli proje fonunu kazandı.
Bu proje, özellikle kuraklığın, savaşların, ekonomik problemlerin ve son 3 yılda yaşadığımız Covid-19 pandemisiyle zirveye çıkan açlık ve kıtlığın nüfusun önemli bir kısmını tehdit ettiği, Kenya, Uganda, Gana, Namibya, Tanzanya ve Mısır`ın yer aldığı altı ayrı Afrika ülkesinde yenilikçi yapay zeka teknolojilerini ve iklim dostu yenilenebilir yerel enerji kaynaklarını kullanan, optimize edilmiş üretim-işleme-işletme-pazarlama niteliğine sahip, sürdürülebilir kültür balığı, Sprirulina (yesil-mavi renkli bir alg) ve böcek üretiminin yapılacağı ECOHUB çiftliklerinin kurulmasını hedeflemektedir. Bu proje ayrıca, sosyo-ekonomik durumu düşük olan yerli halkın bu ECOHUB çiftliklerinde istihdam edilmesini ve eğitilmesini sağlayarak, yerel halkın kurulacak ECOHUB çiftliklerindeki üretim zincirini ve döngüsünü sürdürülebilir bir şekilde devam ettirmelerini ve bu inovatif çiftliklerden sertifikali, pazarlanabilen gıda ve endüstriyel ürünleri üretmelerinde ve işlemelerinde de öncülük edecek ve böylece sürdürülebilir bir toplumsal etki potansiyeli de sağlayacaktır.
2023 yılında kabul edilen ve 2024 Ocak ayında başlayıp toplam 3 yıl sürecek olan bu projeden elde edilecek sonuçlar ve etkiler, sürdürülebilir iyi tarım uygulamaları ve gıda üretimi, yapay zeka gibi yenilikçi teknolojilerin ve dogal enerji kaynaklarının kullanımı, ve doğal çevrenin korunması konularında gelecek projeler için de önemli bir referans kaynağı olacaktır. Bu çerçevede, ülkemizde Tarım ve Hayvancılık Projesi kapsamında, bölgesel kalkınma amaçlı misyon ve ihtisaslaşma programına öncülük eden MAKÜ, sahip olduğu bilgi ve tecrübeyi bu proje aracılığı ile uluslararası bir konsorsiyumla paylaşarak hem ülke, hem de dünya ekonomisine olan katkılarına bir yenisini daha ekleyecek.
MAKÜ’nün İlk Avrupa Horizon Projesi ve En Yüksek Bütçeli Uluslararası Projesi
Proje yürütücüsü MAKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Seyit Yüzüak proje hakkında detaylı bilgiyi paylaştı. Projenin üniversitenin ilk Avrupa Birliği Horizon projesi olduğunun altını çizen Yüzüak, proje hakkında şunları söyledi; “Afrika'da eko-yenilikçi teknolojileri kullanarak agro-ekolojik gıda ürünlerinin geliştirilmesi, bu gıda ürünlerinin sürdürülebilir üretimi ve pazarlanması” başlıklı projemiz, Avrupa Birliği’nin adil, sağlıklı, çevre dostu ve sürdürülebilir bir gıda sistemi için geliştirdiği “Tarladan Sofraya” (Farm2Fork) stratejisi dikkate alınarak hazırlanmıştır. Projemiz, Türkiye ile birlikte, Avrupa`dan Portekiz, Almanya ve İngiltere, Afrika`dan Mısır, Gana, Kenya, Namibya, Uganda ve Tanzanya’yi içeren toplam 10 ayrı ülkenin yer aldığı, içerisinde üniversitelerin, enstitülerin ve özel şirketlerin bulunduğu 20 farklı uluslararası paydaştan oluşan, kısaca ‘INNOECOFOOD’ olarak adlandırdığımız ve toplamda 7 milyon Euro (€) bütçeye sahiptir. Üniversitemizden yürütücülüğünü ve iş paketi liderliğini yaptığım projemiz, üniversitemizin ve şehrimizin ilk Avrupa Horizon projesi olup, sadece üniversitemize kazandırdığı 250.000 Euro proje hibesiyle, üniversitemizin bugüne kadarki uluslararası en büyük bütçeli Avrupa Birliği projesidir. Projede sorumlu olduğumuz Spirulina çiftliklerinin kurulumunu ve üretimini, Amerika Birleşik Devletleri North Carolina State Üniversitesi’nden Prof. Dr. Deyu Xie’nin danışmanlığında, Spirulina alanında uzun yıllar çalışmaları bulunan üniversitemiz öğretim üyelerinden Doç. Dr. Rıza Akgül ve Doç. Dr. Füsun Akgül hocalarımızdan ve bölümümüz lisans üstü öğrencilerinden oluşan bir araştırma ekibi ile gerçekleştireceğiz. Projemiz, Portekiz’de düzenlenen başlangıç toplantısıyla başlamış olup çalışmalara devam etmekteyiz. Ayrıca Rektör Yardımcılarımızdan Prof. Dr. Oğuz Gürsoy ve Prof. Dr. Hakan Öner’in desteği ile bizzat çalışmalarını ve takibini yaptığım altı aylık bir akreditasyon sürecinin sonunda, üniversitemizi Avrupa Horizon Proje Ligi`ne resmi olarak taşımış, böylece üniversitemizin uluslararası kurumsal kimliğini ve tanınırlığını da güçlendirmiş bulunmaktayız. MAKÜ böylece Avrupa Komisyonu Horizon Proje Ligi`nde akredite edilmiş önemli bir aktor olarak yerini almıştır. Projemizin Türkiye’den bir diğer ortağı olan Denizli Valiliği’nin proje yürütücüsü olan Dr. Redife Aslıhan Uçar’la birlikte Denizli Valiliği`nin ve MAKÜ’nün ülkemizi Avrupa Horizon Ligi’nde temsil etmesinin ve ülkemize toplamda 500.000 Euro hibe kazandırmanın haklı gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz.”
