Tükenmişlik sendromu, uzun süreli stres ve baskı altında çalışmanın sonucu olarak fiziksel, duygusal ve zihinsel yorgunluk hali olarak tanımlanır. Kişi, iş veya sosyal hayatında talepleri karşılayamadığını hisseder ve bu durum motivasyon kaybına, üretkenliğin azalmasına ve umutsuzluk hissine yol açar. İlk kez 1974 yılında Herbert Freudenberger tarafından tanımlanmıştır.
Belirtileri Nelerdir?
Tükenmişlik sendromunun belirtileri fiziksel, duygusal ve davranışsal olarak üç ana grupta incelenebilir:
Fiziksel Belirtiler:
- Kronik yorgunluk
- Uykusuzluk
- Baş ağrısı ve kas ağrıları
- İştah değişiklikleri
Duygusal Belirtiler:
- Motivasyon eksikliği
- Kendinden şüphe duyma
- Yalnızlık ve başarısızlık hissi
- Genel memnuniyetsizlik
Davranışsal Belirtiler:
- Sosyal izolasyon
- Sorumlulukları yerine getirmeme
- İşle ilgili öfke patlamaları
Neden Olur?
Tükenmişlik sendromuna yol açan başlıca faktörler arasında yoğun stres, zaman baskısı, iş yerinde mobbing, rekabetçi çalışma ortamı ve sosyal ilişkilerde yaşanan sorunlar yer alır. Özellikle yöneticiden beklenen desteğin eksikliği ve adaletsiz muamele, tükenmişlik riskini artırır.
Teşhis ve Tedavi
Tükenmişlik sendromunun teşhisi için anketler ve uzman değerlendirmesi kullanılabilir. Tedavi yöntemleri arasında ise:
- Önceliklerin Belirlenmesi: Hayatınızdaki öncelikleri belirleyin ve önemli etkinliklere zaman ayırın.
- Duygusal Destek: Sevdiklerinizle vakit geçirin ve duygularınızı paylaşın.
- Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin.
- Profesyonel Destek: Gerektiğinde profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.
Sık Sorulan Sorular
Tükenmişlik Sendromu Ne Demek? Tükenmişlik sendromu, kişinin iş veya sosyal hayatında yaşadığı sorunların sonucu olarak umutsuzluk ve yorgunluk hissettiği psikolojik bir durumdur.
Depresyon ile Farkı Nedir? Tükenmişlik sendromu genellikle işle ilişkilidir, depresyon ise hayatın genelinde olumsuz düşünce ve duyguları kapsar.
Kimlerde Görülür? Yoğun iş temposunda çalışan ve yüksek stres altında olan kişilerde daha sık görülür.
İlerlerse Ne Olur? Tedavi edilmezse depresyon, panik atak ve diğer fiziksel hastalıklar gelişebilir.
