Türkiye, son birkaç gündür “deprem odaklı” bir gündeme tanık oluyor. Ülkemizin en büyük metropolü İstanbul’da 23 Nisan 2025 günü meydana gelen 6,2’lik deprem ve beraberindeki artçı depremler, Marmara Denizi’ndeki sismik hareketlenme, depremi yeniden gündeme taşıdı.
Ve; Burdur... Birinci derece deprem bölgesinde yer alan, Anadolu’da deprem riski taşıyan yerlerin başında gelen Burdur’da da birkaç gündür olası bir deprem konuşuluyor.
Literatürde; “Burdur - Fethiye Fay Zonu”, aktif fay kırıkları üzerinde yer alan Burdur ili, tektonik oluşumların etkili olduğu bir coğrafya. Tarih boyunca depremlerin yaşandığı Burdur’da bundan 111 yıl önce “büyük Burdur Depremi - Göller Yöresi Depremi” meydana geldi. 7 büyüklüğünde. ‘3 - 4 Ekim 1914 Burdur Depremi’, Burdur ve çevresi ile Isparta’da etkili olurken, Türkiye’deki büyük depremlerden biri olarak kabul ediliyor.
Burdur’da 1914’teki depremden 57 yıl sonra, yine Burdur hafızalarına kazınan ‘1971 Burdur Yazıköy Depremi’ gerçekleşti. 12 Mayıs 1971’de sabah saatlerinde meydana gelen, merkezi Yazıköy ve Yarıköy köyleri olan, Burdur Gölü'nün güneybatı bölgesinde meydana gelen 6 büyüklüğündeki 1971 Depremi, Burdur’da derin izler bıraktı.
1914 ve 1971 depremlerinin yaşandığı Burdur’da 54 yıldır deprem olmadı.
Burdur - Fethiye Fay Zonu, aktif bir kırık olmasına rağmen, 54 yıldır Burdur ve çevresinde deprem üretmedi. Gerek 1999 Marmara Depremi, sonrasında Anadolu’da yaşanan depremler ve 6 Şubat 2023 Maraş merkezli güneyi vuran depremler ve son olarak İstanbul Depremi, Burdur’da deprem gerçeğini hatırlatıyor!
Burdur’da yaşayanlar, Türkiye’nin herhangi bir yerinde büyük bir deprem olduğunda hemen 1914 ve 1971 Burdur depremlerini hatırlıyor.
Burdur’daki muhtemel deprem senaryolarında; belki de en büyük şansımız, Burdur’da fayın kısa oluşu... Bu da kırılma anında süreyi etkilediği için, Burdur’daki depremler kısa süreli oluyor. Her bir saniyenin önemli olduğu depremde, kısa süren depremlerin yıkıcı etkisi de daha az oluyor.
Bugünlerde yine deprem uzmanları revaçta... Bilim insanlarının uyarıları, görüşleri yoğun ilgi görüyor. Her ne kadar bütün dikkatler İstanbul’a, İstanbul’da daha büyük bir deprem ihtimaline çevrilmişse de uzman isimler, Göller Yöresi’ndeki deprem tehlikesini her zaman hatırlatıyor.
Afrika levhasının Anadolu levhasını itmesi, sıkıştırması Anadolu coğrafyasının güneybatısını, Akdeniz hattında Fethiye – Burdur koridorunu da yakından ilgilendiriyor.
Helen Yayı üzerindeki gerilmeler Batı Anadolu'yu aktif deprem alanı yapmakta... Afrika levhasının kuzeye hareketi ile Akdeniz tabanı sıkıştırılmaktadır. Akdeniz tabanı Helen Yayı boyunca kuzeydeki Avrasya tabanı altına dalıp, yok olmaktadır.
HELEN YAYI NEDİR, NEREDEDİR?
Helen Yayı (Girit Yayı), Afrika levhasının Ege Denizi altına daldığı alanda oluşan aktif deprem ve volkan üreten bir tektonik alandır. Yunanistan'ın güneybatısındaki İyon Denizi'nden başlayıp, Girit Adası'nın güneyinden geçerek Fethiye - Burdur Fayına bağlanıp Anadolu karasına ilerleyen Helen Yayı, Ege ve Akdeniz kıyıları için büyük tehlike oluşturuyor. Helen Yayı, çok geniş ölçekli bir faydır ve bu fay zonu üzerinde çok sayıda deprem olur.
Burdur’da son günlerde sosyal medya mecralarında da Burdur’daki olası bir deprem ihtimali tartışılıyor. Burdur’da Jeoloji Mühendisi Uğur Yorulmaz, sosyal medya ortamında takipçilerinin “Burdur’da da deprem olur mu?” sorularını yorumladı.
Yorulmaz, “Burdur için sıkıntılı bir durum var mı?” sorusunu, “Şu an büyük bir deprem yok. 2.0 - 4.2 büyüklükte depremler önümüzdeki günlerde meydana gelebilir.” diye cevapladı.
