Kısa bir dua olarak bilinen ve özellikle ölüm haberleri olduğunda okunan “İnna lillah ve inna ileyhi raciun” nedir? Bir dua mı, bir hadis mi, bir sure mi, bir ayet mi? Çok söylenen bu kelam Allah’ın kelamıdır yani bir ayettir. Peki ” İnna lillahi ve inna ileyhi raciun ” hangi ayettedir, anlamı ve manası nedir, neden söylenir?
İstirca
İnsanın başına gelen musibetlerde Allah’ın takdirine rıza gösterip yine Allah’a sığınarak teselli bulmaya istirca denir. Bu istirca durumu bir nevi imtihandır ve bu imtihanda kulların Allah’a nasıl bir tavır takınacakları önemlidir, insanın bu dünyadaki sınavlarından biridir.
Bir musibet durumunda Allah’a Tevekkül etmek, olana rıza göstermek mi yoksa isyan etmek mi söz konusu olacaktır. İşte bu durumlarda her şeyin Allah’tan geldiğine inanarak yine Allah’a sığınmamız gerekir. Çünkü Kur’an böyle demektedir ve bunu Bakara Suresinde çok net bir şekilde görebiliriz;
“Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!” (Bakara suresi, 155. ayet)
“Onlar, başlarına bir musibet geldiğinde, “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve kuşkusuz O’na döneceğiz” derler.” (Bakara suresi, 156. ayet)
Ne zaman okunur
155. ayete göre Allah’ın insanları sıkıntılarla imtihan etmesi söz konusudur ve Allah insanları dilediği her zaman imtihan edebilir. 156. ayette ise bu sabrın imanla ve teslimiyetle bütünleşmiş bir sabır olduğu özellikle belirtilmiştir. İşte sabrederek ve Allah’a sığındığımızı göstererek mala veya cana gelen herhangi bir musibet karşısında ” İnna lillah ve inna ileyhi raciun ” okunmalıdır.
Kur’an da belirtildiği gibi; mala, cana, ürüne gelen herhangi bir musibet karşısında sınanıyoruz. Bizlerde sabrederek ve teslimiyet göstererek;
“Doğrusu biz Allah’a aidiz ve kuşkusuz O’na döneceğiz”
dememiz gerekiyor. Bunun arapçası da;
“İnna lillahi ve inna ileyhi raciun” dur.
Bu nedenle sadece ölüm haberi geldiğinde değil, başka türlü musibetlerde de söylenmesi doğru olacaktır.
Bakara Suresi 155. ve 156. ayet
“Ve le nebluvennekum bi şey’in minel havfi vel cûi ve naksın minel emvâli vel enfusi ves semerât(semerâti), ve beşşiris sâbirîn”
“Ellezîne izâ esâbethum musîbetun, kâlû innâ lillâhi ve innâ ileyhi râciûn”
“Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!”
“Onlar, başlarına bir musibet geldiğinde, “Doğrusu biz Allah’a a idiz ve kuşkusuz O’na döneceğiz” derler.”
Özetle
Bir müslümanın başına üzüntülü, kötü bir olay geldiğinde (ölüm haberi, musibet haberi, bela haberi, mal kaybı) “İnna lillahi ve inna ileyhi raciun” demelidir, Rabbimizin Kur’an da bizlere belirttiği emri böyledir. Biz Allah’tan geldik Allah’a gidiyoruz. Kimse bu dünyada kalıcı değil, yaşadığımız sürece mutlu günler kadar, acı ve hüzünlü zamanlarda yaşarız ve aklımıza gelmeyen musibetlerle imtihan oluruz.
Peygamber Efendimiz’İn de (sav) bu şekilde dua ettiği hadisi şeriflerde geçmektedir;
“Herhangi bir kul sıkıntıya düşer de “Biz Allah’dan geldik, Allah’a döneceğiz. Allahım, başıma gelen musibetin ecrini ver ve bana bundan daha hayırlısını lutfet” diye dua ederse, Allah Teala onu uğradığı sıkıntıdan dolayı mükafatlandırır ve ona kaybettiğinden daha hayırlısını verir.” (Müslim)
Her gün dünyada binlerce insan ölüyorken; bir insanın, özellikle iman etmiş bir müslümanın ölmeyecekmiş gibi yaşaması, Allah’ı anmaması düşünülemez. Özellikle İnsanın yakınlarından biri öldüğü zaman aslında bu ayetin manasını daha çok aklına getirmesi gerekir. Bunun ile acziyetimizi fark ederek dayanma gücümüzü artırabiliriz.
